بسم الله الرحمن الرحیم

اندیشة اسلامی 2

نیاز به اعتقادات صحیح دربارة خدا، حیات پس از مرگ و نبوت، یکی از عمیقترین نیازهای انسانی است و لذا روانشناسان بحث گسترده ای را به دین اختصاص داده اند، همچنانکه فیلسوفان، مورخان، جامعه شناسان، مردمشناسان مباحث مبسوطی را به آن اختصاص داده اند و گروههایی از دانشمندان نظیر متکلمان و دین شناسان بطور اختصاصی به بررسی این موضوع پرداخته اند. در این مبحث تحت عنوان اندیشة اسلامی 2 بر آنیم تا مهمترین مباحث مورد توجه یک جوان مسلمان را در حد گنجایش 2 واحد درسی مورد بررسی قرار دهیم:

نخستین پرسشی که لازم است مورد بررسی قرار گیرد این است که پرداختن به بحث دین چه اهمیتی دارد؟

پاسخ این پرسش به دغدغه های اصیل و جدی انسانی بازمی گردد؛ هر انسانی دارای عمر محدودی در این دنیا است که با واقعه ای به نام مرگ خاتمه می یابد و این در حالی است که انسان در درون خود میل به حیات جاودانه را می یابد و طبیعتا این پرسش برای او اهمیت دارد که آیا مرگ پایان زندگی است یا تنها گذرگاهی برای ورود به یک حیات دیگر.

اگر حیات دیگری

وجود دارد آیا آن حیات نیز همانند حیات فعلی دارای سعادت و شقاوت است؟ و اگر اینگونه است راه رسیدن به سعادت و رهایی از شقاوت به چه صورتی است ؟ آیا برنامه ای وجود دارد که با عمل به آن برنامه در این دنیا به سعادت در حیات پس از مرگ دست یابیم؟ اگر چنین برنامه ای وجود دارد این برنامه در اختیار چه کسانی است و آیا آنها خود این برنامه را طراحی کرده اند یا از منبعی دارای علم مطلق آن را دریافت کرده اند ؟ اگر چنین منبعی وجود دارد سایر اوصاف این عالم مطلق چیست و آیا همة انسانها می توانند با او ارتباط داشته باشند؟

این سوالات و سوالات بیشماری از این دست که از پرسشها و دغدغه های هر انسانی محسوب می شوند در چارچوب مباحث اعتقادی (اصول دین) قرار دارند و ادیان توحیدی پاسخهای ویژه ای به آن داده اند که این پاسخها و تبیین عقلی آنها در قالب علم کلام تدوین شده اند و در حال حاضر در چارچوب دروس اندیشه اسلامی 1 و 2 به تبیین این مباحث در سطح اندیشة دانشجویان مقطع کاردانی و کارشناسی ارائه می شوند

فوائد تحقیق در مورد دین حق:

1.     به آرامش رسیدن فردی که به دنبال پاسخ پرسشهای خود در موارد مذکور در فوق است

2.     اگر این معلوم شود که کدام دین، دین حق است و همه ملتزم به پذیرش آن باشند طبیعی است که همة دینداران دارای دین واحدی خواهند بود و این وحدت ریشة بسیاری از جنگها و خصومتها را از بین خواهد برد و جهان به سمت صلح مبتنی بر عدالت و اتحاد پیش خواهد رفت

3.     صلح و آرامش ناشی از آن زمینة پیشرفت در حوزه های گوناگون و رفاه بیشتر بشریت را فراهم خواهد کرد

آیا عقل توان پاسخ گویی به پرسشهای اصلی انسانها (آنچه که تحت عنوان اصول دین به آنها پاسخ داده شده) را ندارد؟

برای بررسی این موضوع لازم است حدود توانایی عقل را مورد توجه قرار دهیم:

حدود توانایی عقل

عقل در جایی حکم صریح و قاطع دارد که اطلاعات کافی در اختیار داشته باشد؛ اما در جایی که اطلاعات کافی نداشته باشد حکمی نمی دهد و به همین دلیل اگر کسی بدون اطلاعات کافی در مورد مسئله ای حکمی بدهد آن حکم را عاقلانه نمی دانند؛ به عنوان مثال اگر از کسی که اطلاعات پزشکی ندارد بپرسند که از میان دو روش جراحی برای درمان یک کلیة آسیب دیده ، کدام یک عاقلانه تر است، او نمی تواند پاسخی عاقلانه ارائه کند و این نه به این دلیل است که او فاقد عقل است بلکه به این دلیل است که عقل او اطلاعات کافی را در اختیار ندارد.

به همین ترتیب هنگامی که از انسانی بپرسند ما در طول زندگی چه کارهایی را انجام دهیم و از انجام چه کارهایی پرهیز کنیم تا به سعادت در زندگی پس از مرگ نائل شویم ، اگر این انسان از ارتباط میان اعمال ما در این زندگی و نتیجة آنها در حیات پس از مرگ بی خبر باشد منطقاً نمی تواند حکمی عاقلانه و معقول ارائه کند.