4. خوب گوش دادن و یادداشت کردن مطالب: در اغلب موارد ، یک معلم و استاد برای بیان مطالب مهم یک درس، از مقدمات ، مثالها و توضیحات مختلفی استفاده می کند تا بتواند مطالب اساسی و مهم یک درس را به خوبی به ذهن دانش آموز یا دانشجو منتقل کند که ممکن است این مقدمات، توضیحات و مثالها حتی تا 80 یا 90 درصد مطالب را به خود اختصاص دهد، متعلم هوشمند کسی است که به خوبی به سخنان استاد گوش می کند و مطالب مهم و اساسی را (که سایر مطالب برای توضیح بیشتر آنها است) یادداشت می کند، دانشجویی که این نکات مهم را یادداشت کرده ، نسبت به کسی که مطلبی را یادداشت نکرده است از چند جهت امتیاز دارد:

ا. او به خوبی به سخنان استاد توجه می کند (چرا که به دنبال تشخیص مطالب مهم از مطالب فرعی تر است).

2. مطالب مهم را مورد توجه بیشتر قرار می دهد چرا که می خواهد آن را یادداشت کند.

3. آنچه را که از طریق شنیدن دریافت کرده، مجددا در ذهن خود مورد توجه قرار می دهد تا بتواند آن را یادداشت کند.

4. با یادداشت کردن، مطلب مهم علمی را با زبان و اصطلاحات مانوس خود ثبت کرده است و با مطالعه آنها به سرعت به مفاهیم مطرح شده می رسد، ضمن اینکه آن یادداشت امکان دسترسی به مطالب مطرح شده را برایش فراهم می کند.

علی علیه السلام می فرماید: «زمانی که نزد دانشمندی نشستی بر شنیدن نسبت به گفتن حریص تر باش و خوب گوش دادن را بیاموز همان گونه که خوب گفتن را می آموزی و سخن هیچکس را قطع نکن»

در روایت دیگری نیز نقل شده است که «علم را با نوشتن به بند بکشید (آن را برای خود حفظ کنید)»

5. پرسشگری: در فراگیری هر علمی یک سطح ایدئال وجود دارد و آن هم رسیدن به تسلط در آن علم است و یکی از نشانه های تسلط در آن علم این است که فرد بتواند آن مطالب را برای دیگری بیان کند، روشن است که رسیدن به سطح تسلط به تدریج به دست می آید و متعلم در هر مرحله بخشی از آن علم را فرا می گیرد و بخشهایی برای او همچنان مجهول است؛ متعلم از طریق پرسش راهی به سوی رسیدن به سطح بالاتری از علم را به روی خود می گشاید؛ این پرسش ممکن است به استاد عرضه شود و پاسخ آن از استاد گرفته شود و ممکن است پرسش به منابع معتبر آن علم، اعم از نوشتاری و الکترونیکی و ... عرضه شده، پاسخ آن از منابع مذکور دریافت شود.

پرسشگری نشانة حیات بالندة یک دانشجو در مسیر رشد علمی است و اگر دانشجویی پرسشگر نباشد رشد علمی او با کندی مواجه خواهد شد.

اهمیت پرسشگری متناسب با اهمیت علم تفاوت پیدا می کند در مواردی ، عدم پرسشگری موجب هلاکت انسان می شود و آن دربارة مسائل بسیار مهم و حیاتی است چه حیات دنیوی مد نظر باشد چه حیات اخروی ؛ لذا در روایتی از امام معصوم نقل شده است که «دلیل هلاکت مردم این است که نمی پرسند».